Leefstijl coaching, de achtergrond van een hulpvraag

Er komt een client bij jou als leefstijlcoach met een ogenschijnlijk makkelijk te interpreteren vraag. De client wil 15kg afvallen. Je gaat wegen, omvang en vetpercentage meten en BMI berekenen. De client had het bij het rechte eind, 15kg is precies het te verliezen gewicht. Je maakt de hele intake af en je bent enthousiast want deze toekomstige coachee oogt bijzonder gemotiveerd. Ik houd ervan om dingen simpel te houden. Even kort door de bocht, er gaan te veel calorieën in of er worden er te weinig verbrand. Aan de slag dan maar of toch nog even doorvragen?

Ik zou zeker willen doorvragen. Je kunt een persoon vragen wat hij of zij eet en dan de kwaliteit en de kwantiteit verbeteren maar waarom eet iemand wat hij/ zij eet? Is het gemakzucht, onwetendheid, stress of zelfs verslaving. Bij elk van deze redenen (en er zijn er nog meer) moet waarschijnlijk een passende strategie worden toegepast. Immers, je kunt een persoon 15kg laten afvallen maar als je de oorzaak niet aanpakt is de kans op terugval groot.

Uiteraard moet de zoektocht doorgaan tot de bodem van het probleem. Enige tijd geleden sprak ik een man die na het overlijden van zijn vrouw nergens meer zin had. Zijn vrouw was een gezondheidsfreak en na haar overlijden voelde hij zich verraden door het leven. “Ik kan net zo goed magnetron maaltijden eten en niet meer sporten, het help toch niet”, vertelde hij.

Bovenstaand voorbeeld zou je dus kunnen betitelen als gemakzucht. Ik denk dat dit niet op te lossen is met calorieën lijstjes en andere voedingsadviezen. Zijn vrouw en hij hadden immers altijd gezond gegeten en hij weet heus nog wel hoe dat moet. Hier is duidelijk sprake van te weinig gevoel van zinvolheid in de man zijn leven. De behandeling van de leefstijlcoach zou dan ook daarop gericht moeten zijn. Als hij eenmaal de zin van het leven inziet, zal hij vanzelf weer gezond gaan eten.

Bovenstaand voorbeeld is exemplarisch voor een hulpvraag die betrekking heeft op symptomen in plaats van de oorzaak. Daarbij kan het interessant zijn om niet direct naar het probleem te vragen. Wat als de coachee er niet over wil praten, zich schaamt of zich helemaal niet bewust is wat er speelt.

Een proefclient kwam met de volgende vraag. Ik wil weer gaan sporten, ik ben meer dan 7kg aangekomen. In de intake vroeg ik erop door en de uitkomst was dat ze zichzelf niet van de bank af kon slepen omdat ze lang niet gesport had en er tegen op zag. Aan het eind van ons intakegesprek vroeg ik haar of ze het leuk zou vinden om de komende drie weken kost wat kost minimaal twee keer per week te gaan sporten en na drie weken samen te evalueren wat dat met haar had gedaan.

De dag voor ons tweede gesprek heb ik haar gevraagd om na te denken hoe haar ideale wereld eruit zou zien zonder restricties. Ik heb haar gevraagd om steekwoorden op te schrijven zodat we het konden bespreken. Het belangrijkste wat ze opgeschreven had was “meer Me-time”. Meer wilde ze eigenlijk niet. Ze had het idee dat ze geleefd werd door haar werk en haar gezin. Haar tijd was zo gefragmenteerd dat ze het gevoel had nooit iets voor zichzelf te kunnen doen. Het sporten bleek dus één van de dingen die ze voor zichzelf wilde maar ook een boek lezen op met een vriendin op stap.

Wat ik hiervan geleerd heb is dat een algemene vraag zoals “waar wordt je gelukkig van” je vaak een heleboel inzichten kan verschaffen, wellicht evenveel als doorvragen op de gestelde hulpvraag. Het is dus belangrijk om afstand te bewaren en het overzicht te behouden. Ontwijk de aantrekkingskracht van de hulpvraag.

Als iemand in een diepe put is gevallen en er zelf niet uit kan komen, red je hem of haar ook niet door er achteraan te springen. Je analyseert de diepte van de put, de toestand van de persoon, je werpt een touw toe en stukje bij beetje trek je de persoon naar boven.

Misschien wel de beste analogie hoe wij als leefstijlcoaches mensen uit de put kunnen helpen.

Paul